Dyski SSD są sprzedawane w różnych standardowych formatach i interfejsach, o których każdy użytkownik powinien wiedzieć, kupując dysk SSD w celu modernizacji lub wymiany dysku twardego.
2,5 cala.
Jest to znormalizowany format, który jest również używany przez mniejsze dyski twarde. Jest najbardziej rozpowszechniony i wszechstronny, ponieważ można go znaleźć w każdym komputerze stacjonarnym i prawie wszystkich laptopach, niezależnie od tego, czy są to komputery nowej generacji, czy starsze. W komputerach typu tower można zamontować każdy z tych modeli w zatokach 2,5″, a także w zatokach 3,5″ za pomocą adaptera, natomiast w laptopach różnią się one grubością – 9,5 mm i 7 mm w przypadku najcieńszych, które są zazwyczaj stosowane w ultraportach lub konwertowalnych komputerach.
M.2.
Znacznie nowocześniejszy i mniejszy od poprzedniego, sprzedawany jest w kilku wariantach, choć najbardziej rozpowszechniony jest tzw. '2280′, który mierzy zaledwie 80 x 22 i 3,5 mm, czyli mniej niż moduł pamięci RAM. Jest to format, który zyskuje coraz większą popularność w branży i jest zalecany do stosowania w płytach głównych, które go obsługują, zarówno pod względem rozmiaru, jak i wydajności przy korzystaniu z interfejsu PCI-Express, który zobaczymy poniżej. Innym wariantem jest mSATA, jeszcze mniejszy od poprzedniego (50,8 mm x 29,85 mm x 4,5 mm), ale mniej rozpowszechniony.
Karty.
Trzecim formatem, który możemy znaleźć w tym przypadku wyłącznie dla komputerów stacjonarnych jest typ karty, która jest podłączana bezpośrednio do slotu PCIe na płycie głównej. Format ten obejmuje dyski, które montują swoje układy bezpośrednio na karcie lub gdy karta jest używana jako akcesorium, aby móc zamontować poprzednie M.2 w płytach, które nie posiadają specjalistycznego złącza. Są one tak samo szybkie jak M.2 przy wykorzystaniu PCIe, ale są nieco droższe i dostępne znacznie rzadziej niż M.2, które całkowicie przejmują rynek. Polecalibyśmy je tak naprawdę tylko wtedy, gdy nasza płyta główna nie posiada złącz M.2.
Interfejsy dysków SSD.
Każdy nabywca tych dysków musi znać interfejsy obsługiwane przez jego sprzęt lub, innymi słowy, magistralę połączeniową, do której zamierza podłączyć dysk SSD. Zasadniczo są dwa.
SATA (Serial Advanced Technology Attachment).
Jest to bardzo rozpowszechniona magistrala, ponieważ jest z nami od 2003 roku i jest obsługiwana przez 100% komputerów PC sprzedanych w ciągu ostatnich 15 lat. Niezwykle wszechstronny, jest używany tylko przez dyski 2,5-calowe, ponieważ nieliczne dyski M.2, które były sprzedawane lata temu dla tego portu, praktycznie zniknęły.
Nie wszystkie dyski SSD oferują taką samą wydajność, ponieważ zależy ona od zastosowanej pamięci, a zwłaszcza od kontrolera, ale praktycznie wszystkie dyski SSD SATA przekraczają 500 MB/s, czyli od dwóch do trzech razy więcej niż dyski twarde, choć mniej niż te, które zobaczymy poniżej. Są to najtańsze dyski SSD pod względem kosztów na GB.
PCIe.
Bardziej nowoczesny i znacznie szybszy niż SATA, PCI-Express stał się podstawową magistralą lokalną w komputerach PC, a tendencja jest taka, że stanie się jedyną magistralą, gdy wszystkie istniejące komponenty SATA zostaną wycofane. Służy zarówno do wewnętrznego połączenia w chipsetach płyt głównych, jak i do podłączenia zewnętrznych kart podłączanych do odpowiednich slotów.
Podsumowanie.
Dyski SSD mają dedykowane złącza na płytach głównych, wspomniane M.2 i obsługują protokół NVMe, który sprawia, że dysk jest bootowalny, pozwala na wysoką wydajność, zmniejsza narzut elementów I/O i procesora. Jedną z niewielu wad w porównaniu do modeli SATA jest to, że dyski PCI bardzo się nagrzewają. Wielu producentów dołącza do nich radiatory, a najlepsze płyty główne również je posiadają.
Najbardziej rozpowszechnione dyski podłączane są do interfejsu PCIe 3.0 i oferują prędkości w okolicach 3000 MB/s przy odczycie sekwencyjnym, natomiast wersja 4.0 podnosi transfer danych do ponad 7000 MB na sekundę. PCIe 5.0 jest w drodze, ale na rynku nie ma jeszcze żadnych urządzeń.
